Kerst 2016. De eerste keer dat we niet naar mama’s huis kunnen om het samen te vieren. Want zij woont niet meer thuis. Het wordt een kerst met en zonder elkaar. Als ik eerste kerstdag bij mijn moeder aankom, zitten de bewoners met elkaar aan een echt kerstontbijt. Mam is blij verrast ons te zien, dat blijft grappig. En fijn. De sfeer op de woning is goed, ik ben blij dat er op deze manier aandacht wordt besteed aan deze dagen van samenzijn. We gaan uiteindelijk met zijn allen naar het kleine kapelletje in het dorp, waar speciaal voor de instelling een samenkomen wordt georganiseerd. Het koor waarin mam zingt, zal het geheel begeleiden. Oftewel mama en ik moeten optreden. Ik ben benieuwd.
Zingen en genieten
Mams zussen en mijn broer met zijn gezin zijn er ook en mama straalt bij het zien van iedereen. Mijn broers zoon, een echte puber, helpt zijn oma heel geduldig met haar jas uittrekken. Mam geniet van de aandacht. Als we zitten en de dienst gaat beginnen, begint het koor te zingen en ik ook. Mama niet, die zit alleen maar te stralen en te lachen naar mijn broer. Elke keer kijkt ze op van haar boekje en zoekt mijn broer, en lacht. Ik moet er om grinniken, zit ik dan met mijn goede gedrag alle kerstliedjes mee te zingen, zonder dat mijn moeder echt meedoet. Het maakt niet uit, ze geniet. Het is een mooi moment.
Na afloop gaan we met elkaar naar de woning en mijn andere broer haakt ook nog aan. We drinken koffie met elkaar en het is fijn om zoveel vertrouwde gezichten om ons heen te zien. Mam geniet nog steeds. Wel zie ik dat ze moe is. Het is genoeg voor vandaag. Ik vind het moeilijk om haar achter te laten. Dit zijn de dagen die we altijd samen vierden… En nu is zij daar, en ik ga weg. Terwijl, het is kerst. Met en zonder elkaar dus.
Kerstbrunch
Tweede kerstdag hebben we bedacht dat we bij mijn broer en zijn gezin thuis een kerstbrunch doen. Hopelijk houdt mama dat vol. Haar zus komt haar brengen, en ze is wederom blij verrast om ons allemaal samen te zien. We eten en drinken met elkaar en mam doet haar best om mee te doen. Je ziet wel hoeveel moeite dit haar kost, om rustig te blijven zitten, om uit al die spullen op tafel te weten wat je eet, welk glas het jouwe is, waarvoor je welk bestek gebruikt. En om op tijd te lachen om de grapjes. Ik kijk met bewondering naar haar. En ook met verdriet. Ze raakt zoveel kwijt. En wij ook.
We hebben 1,5 uur aan tafel gezeten, wat voor mijn moeder een topprestatie is. Dan worden de spelletjes gepakt terwijl mam dicht tegen me aan kruipt op de bank. Ze wordt onrustig. Ik vraag aan haar of ze liever wil gaan. “Zo ja”, zegt ze. Ik slik. Dat is jammer. Als ik het hardop zeg, is iedereen teleurgesteld. Het ging zo goed, waarom kunnen we niet nog iets langer samenzijn. Had ik dat wel aan mam moeten voorstellen, om te gaan. Ik leg uit dat het al zo knap is van mam dat ze het heeft volgehouden. Dat we haar hierin moeten respecteren. “Zo ja,” zegt ze weer. Ik voel me hierdoor gesterkt, mam voelt zich gelukkig door mij goed vertegenwoordigd. En dus brengt mijn broer haar naar huis. En gaan we verder zonder haar. Dat is voor iedereen even slikken.
Bedankt voor het delen van dit wederom mooie verhaal. Erg herkenbaar contrast ook; de feestdagen benadrukken vaak extra wat er allemaal verandert. Ik merk bij ons dat we vaak kijken met “ten opzichte van vorig jaar….”.
Het is fijn om te zien dat ondanks bepaalde treurige veranderingen (zoals bv het uit huis gaan) er toch ook veel (nieuwe) mooie momenten ontstaan zijn.