Omdat ik niet om de hoek woon maar wel graag veel contact met mijn moeder heb, bellen we bijna elke dag wel even. Voordat mam ziek werd was dit eens per week, gewoon om even lekker te kletsen. Inmiddels heeft het bellen een dubbele functie: we kletsen voor de gezelligheid en ik check meteen of alles gelukt is en duidelijk is. Eind juni merk ik voor het eerst dat het concept van over de telefoon spreken niet meer vanzelfsprekend is.
Categorie: Dagboek
Minder besef van tijd
En zo snel gaan de dingen dus. De ene week sta ik iedereen nog vol overtuiging uit te leggen dat het enige echte punt van achteruitgang de spraak van mijn moeder is. Het volgende moment staat mijn moeder op de verkeerde dag ‘s morgens voor de deur van haar werk. Dementie zorgt ervoor dat je steeds minder besef van tijd krijgt. Hierdoor raakt mijn moeder steeds een beetje meer houvast op haar leven kwijt. “Minder besef van tijd” verder lezen
Zelfredzaamheid en dementie
Inmiddels weten de meeste mensen uit mijn moeders omgeving dat zij ziek is. Maar wat betekent dat nou precies? Wat zie je dan nu aan haar? Wat kan zij dan precies allemaal nog? Als mij door iemand uit de naaste omgeving wordt gevraagd of mam binnenkort al verhuist naar een verpleeghuis, schiet ik enorm in de verdediging. Achteraf realiseer ik mij dat dit voortkomt uit onwetendheid. En dus neem ik mij voor om een ieder die mij ernaar vraagt, zoveel mogelijk uit te leggen. “Zelfredzaamheid en dementie” verder lezen
structuur en verwarring
In de weken die volgen na de officiële uitslag, bespreken mam en ik dingen die we graag samen willen doen. We hebben het niet per se over wat we nog willen doen, gewoon wat ons leuk lijkt met zijn tweetjes. Een van die dingen is op Koningsdag samen de rommel van de zolder verkopen. Mijn broer en schoonzus doen dit ook elk jaar met de kinderen, dus we besluiten daar aan te haken. “structuur en verwarring” verder lezen
De eerste stap in het overnemen van verantwoordelijkheden
Mijn broers en ik hebben afgesproken dat we eens per maand bij elkaar komen om met elkaar te bespreken hoe we het vinden gaan en waar we mama bij kunnen helpen. We bespreken ook welke zaken we allemaal zullen moeten gaan regelen in de nabije toekomst. Dit is de eerste stap in het overnemen van verantwoordelijkheden van mama. Eind februari hebben we onze eerste samenkomst gehad, in april zijn we voor de derde keer bijeen. “De eerste stap in het overnemen van verantwoordelijkheden” verder lezen
Diagnose Ziekte van Pick
Op 3 april 2015 bezoeken we de afdeling Neurologie om de uitslag van het onderzoek te bespreken. En de diagnose Ziekte van Pick al dan niet te horen. De rit ernaar toe is gespannen, maar eenmaal in gesprek met de professor kletst mijn moeder wat af. De gelijkwaardige manier van spreken die hij hanteert, maakt dat mam helemaal ontspant. Ze verspreekt zich beduidend vaker dan de vorige keer dat we er waren, maar het houdt haar niet tegen om over van alles en nog wat te praten. “Diagnose Ziekte van Pick” verder lezen
Voorafgaand aan de diagnose
We zijn een maand verder als we het volgende ziekenhuisbezoek in het vooruitzicht hebben. De officiële uitslag van het onderzoek zal dan met ons worden gedeeld. De weken voorafgaand aan de diagnose zijn relatief goed verlopen met mama. Ze is wat meer tot rust gekomen nu er geen onderzoeken meer zijn, slaapt weer wat beter en heeft minder hoofdpijn. Ze is fanatiek met de logopedie bezig, krijgt zelfvertrouwen van het idee dat zij dit deel van de symptomen onder controle heeft. Mam heeft echter niet helemaal in de gaten dat we bij het volgende bezoek aan het ziekenhuis dan ook echt de uitslag van het onderzoek te horen zullen krijgen, rekent erop dat het een controle is.
Logopedie bij FTD: de eerste afspraak
Er is één ding dat mijn moeder wel wil in dit proces en dat is logopedie. Voor haar is het idee dat er wellicht iets kan worden gedaan aan de symptomen, een enorme houvast. Ik heb de huisarts gevraagd voor een verwijzing voor logopedie bij FTD, ondertussen ga ik op zoek naar een logopedist. Ik tref een fijne vrouw, heel rustig en sensitief, zij heeft ruimte om met mam aan de slag te gaan. We maken een afspraak voor de eerste week van maart. Het is nu begin 2015.
Primair Progressieve Afasie
De spraakstoornis (zo noem ik het) die mijn moeder heeft en wat voor ons het eerste symptoom was van verandering, wordt door de specialisten omschreven als Primair Progressieve Afasie (PPA). Afasie is een taalstoornis die doorgaans wordt veroorzaakt door hersenbeschadiging. In het vrij zeldzame geval dat afasie het gevolg is van een neurologische aandoening, wordt dit primair progressieve afasie genoemd. Dit betekent dat de mate van stoornis geleidelijk – of in mijn moeders geval snel – toeneemt. In tegenstelling tot plotseling ontstane afasie, staat het bij PPA vast dat het proces onomkeerbaar is.
Het (wetenschappelijk) neuropsychologisch onderzoek
Mam en mijn broer komen mij thuis ophalen, aangezien we in Amsterdam moeten zijn. Ik heb nauwelijks geslapen, zie op tegen de tests. We doen een kopje koffie en mam begint te huilen. Zij ziet er ook tegenop. We troosten haar, mijn broer probeert het nuchter te benaderen. Dit is wat we wilden toch? Nog één keer onderzoek en that’s it. Ik weet niet zo goed wat ik moet zeggen. Wat wíj wilden ja. Maar goed.
“Het (wetenschappelijk) neuropsychologisch onderzoek” verder lezen
Second opinion
In afwachting van de uitslag van de CT scan, heb ik besloten contact te zoeken met de professor die in Nederland het onderzoek naar frontotemporale dementie leidt. We willen een second opinion op de aanpak voor het vaststellen van de diagnose (we hebben tenslotte nog geen officiële uitslag van het eerste neurologisch onderzoek).
Het neurologisch onderzoek
Op basis van de verwijzing van de huisarts, zitten we (mijn moeder, mijn broer en ik) een week later in het plaatselijke ziekenhuis voor een neurologisch onderzoek naar Alzheimer. Alzheimer is in dit verband de verzamelterm voor alle vormen van dementie. Als we het gesprek met de neuroloog beginnen, vraagt ze aan mijn moeder of die zich ergens zorgen om maakt en of dat de aanleiding is dat we hier zitten. Mam klapt helemaal dicht en wordt emotioneel. Ik neem het woord van haar over.
De MMSE
In de eerste week van januari 2015 vindt het gesprek met de huisarts plaats. Mam is op van de zenuwen, wat haar functioneren niet ten goede komt. Bizar eigenlijk, dat ik me daar druk om maakte – alsof het uit zou maken voor het uiteindelijke resultaat, als ze de tests goed zou doen, was het misschien niet zo. Maar goed. De huisarts legt aan mijn moeder uit waarom ze er is, mijn moeder slikt de brok in haar keel weg. Ze vermant zich als de huisarts aangeeft dat ze een testje af wil nemen, de MMSE (mini-mental state examination). Deze test wordt als screeningsinstrument gebruikt om een globale indruk van het cognitief functioneren te krijgen.
het gesprek – is het dementie?
We komen halverwege december op een zondagmiddag bij mam. Ze voelt meteen nattigheid, waarom zijn we daar ineens tegelijk? We vallen met de deur in huis, mijn broer doet als eerste het woord, we willen met mama praten. Hij haalt vrij rationeel de eerdere voorbeelden aan, het vele herhalen, een woord niet uit kunnen spreken, de verwarde zinsopbouw. Hij legt uit dat we ons zorgen maken en zegt dat we willen dat de huisarts eens langskomt voor een gesprek. Wordt ze gewoon vergeetachtig, of is er meer aan de hand? Is het dementie? Iets anders durven we niet te benoemen.
Het begin – symptomen verbloemen
Dit verhaal begint in 2014. Of eigenlijk al veel eerder: in mijn moeder haar familie komt de Ziekte van Pick voor, een progressieve vorm van fronto-temporale dementie. Het is de erfelijke variant: mijn moeders vader en twee van haar zussen zijn reeds aan de ziekte overleden. Omdat echter de algemene aanname is dat de ziekte zich openbaart ergens tussen je 40e en je 60e levensjaar, hebben we toen mijn moeder 65 werd nog opgelucht tegen elkaar gezegd, dat schip is mooi aan ons voorbij gegaan. Tot het najaar van 2014. Dan zien we de eerste symptomen.