Logopedie bij FTD: de eerste afspraak

Er is één ding dat mijn moeder wel wil in dit proces en dat is logopedie. Voor haar is het idee dat er wellicht iets kan worden gedaan aan de symptomen, een enorme houvast. Ik heb de huisarts gevraagd voor een verwijzing voor logopedie bij FTD, ondertussen ga ik op zoek naar een logopedist. Ik tref een fijne vrouw, heel rustig en sensitief, zij heeft ruimte om met mam aan de slag te gaan. We maken een afspraak voor de eerste week van maart. Het is nu begin 2015.

Mam is zenuwachtig voor de eerste afspraak, maar de logopediste weet haar gerust te stellen. Ze legt uit wat zij denkt dat ze voor mama kan betekenen, in het oefenen van de spraak en het aanleren van het gebruiken van hulpmiddelen bij het spreken. Dit laatste zal steeds belangrijker worden in de achteruitgang van de spraak. Een van die hulpmiddelen zal in eerste instantie een notitieboekje zijn met voor mama belangrijke namen, gebeurtenissen, hobby’s, activiteiten die gepland staan. Denk dan aan het opschrijven van de samenstelling van de gezinnen van haar kinderen, notities over het wandelen zoals de routes langs de dijk, welke tochten er dit jaar staan gepland en met wie, welke winkels mam graag naar toe gaat, dat ze graag een broodje kaas eet en de optie koffie/thee (zodat ze aan kan wijzen wat ze wil). Het doel is, dat ze dit actief zal gaan gebruiken bij gesprekken met andere mensen. Het kan haar houvast geven op het moment dat ze niet op een woord of naam kan komen.

Ik ben er hele hele gesprek bij en ik zie mam’s onzekerheid over het spreken, ze kijkt veel naar mij voor de antwoorden op de vragen. Toch zie ik ook de hoop in haar ogen: ze krijgt hulp bij het spreken. De doelen die we samen formuleren zijn met name gericht op het stimuleren van het gebruik van hulpmiddelen bij het converseren. Ik kan me nu nog niet voorstellen hoe dat straks zal gaan als het spreken echt lastig wordt.

Onverwachts bezoek

Tijdens het gesprek staat de huisarts ineens voor de deur. Ze komt de verwijsbrief brengen die de logopediste nodig heeft. Ze onderbreekt het gesprek en vraagt de aandacht van mijn moeder. Ze wil een spreektest doen en begint allerlei vragen aan mijn moeder te stellen. Ze vraagt bijvoorbeeld of mam “De kat krabt de krullen van de trap” kan uitspreken. Dat lukt niet goed. Ik zie dat het mam overvalt en ze vraagt herhaaldelijk: “Doe ik het goed?” Ik zit met kromme tenen, ziet de huisarts niet dat de logopediste met mama in gesprek was en dat ze dat onderbreekt? Bij de derde ‘test’ van de huisarts onderbreek ik haar op mijn beurt. Ik geef aan dat ik niet helemaal het nut van deze actie op dit moment begrijp. De huisarts legt uit dat ze wil testen in hoeverre de spraak achteruit is gegaan sinds de laatste keer dat ze elkaar zien. Dat dit voor haar van belang is in het meten van de achteruitgang. Ik zeg haar dat ik denk dat dit daar niet helemaal het moment voor is en dat het daarnaast volgens mij nu wel duidelijk is. Ze is het met me eens en vertrekt.

Mam is van slag, de rest van het gesprek met de logopediste is zinloos. Als de logopediste weggaat verontschuldig ik me voor deze onverwachte onderbreking. De logopediste geeft aan dat ze denkt zeker iets voor mijn moeder te kunnen betekenen. Mam is blij dat te horen. Volgende week komt ze weer. We bespreken met elkaar dat ik er dan niet bij zal zijn, zodat de logopediste echt één-op-één met mam kan oefenen. Mam vindt het spannend, maar stemt in.

We zijn beiden opgelucht.