In de aanloop naar de verhuizing van je naaste naar een permanente zorginstelling, zijn er heel veel zaken die moeten worden geregeld. Praktische zaken, en meer emotionele vraagstukken. Maar ook heel persoonlijke vragen die je helpen om de zorg aan iemand anders over te dragen. Hieronder mijn tips voor de verhuizing, gebaseerd op waar ik mee te maken kreeg.
Praktische zaken
Zodra je van het huis van je keuze bericht krijgt dat je kunt verhuizen, zullen de volgende zaken de revue passeren:
- BOPZ-verklaring, indien je naaste niet instemt met de verhuizing (zoals mijn moeder), moet er een verklaring worden afgegeven door het CIZ over de noodzaak en situatie rondom verhuizing;
- Mentorschap en bewindvoering, je geeft de zorg voor je naaste uit handen en daarmee moeten afspraken worden gemaakt over beslissingen met betrekking tot zorg (mentorschap) en financiële beslissingen (bewindvoering). Misschien is je naaste nog beschikkingsbekwaam, maar als dat niet zo is zoals bij ons, dien je de verklaringen aan de instelling te tonen. Zo weten zij wie er wel mag beslissen;
- Inschrijven nieuwe gemeente, wanneer het huis waar je naaste komt te wonen in een andere gemeente is, moet je opnieuw inschrijven – liefst op de dag van de verhuizing;
- Inschrijven nieuwe huisartspraktijk, dit kun je een paar dagen van tevoren al regelen als er sprake is van een nieuwe praktijk. Vaak hebben zij standaard formulieren voor de inschrijving;
- Adreswijziging zorgverzekering, belangrijk om goed verzekerd te blijven;
- Aansprakelijkheidsverzekering, zeker belangrijk omdat je naaste in een omgeving met andere mensen komt te wonen. Vraag hiervoor je casemanager of de instelling om advies hoe dit te regelen;
- Zorgleefplan, hierin ga je samen met de instelling vastleggen welke afspraken jullie maken over zorg en wonen. Wij hebben dit een maand na mijn moeders verhuizing opgesteld – de eerste afspraken waren gemaakt met het doornemen van de persoonlijke vragenlijst (zie hieronder);
- Meubels, vaak wordt een kamer in de instelling leeg opgeleverd en dus is er ruimte om meubels mee te nemen. Het is ontzettend belangrijk dat je naaste de kamer herkent als eigen. Wij hebben er zoveel mogelijk een kopie van thuis van geprobeerd te maken met dressoir, schilderijen, foto’s, tafel en stoelen;
- Medicatie, als er sprake is van medicijngebruik schakel je doorgaans over van het zelf toedienen van medicatie, naar een geautomatiseerd systeem van uitgifte. Vaak zit er een paar dagen tot weken tussen voordat het nieuwe systeem is opgestart. Zorg dus dat je een voorraad bij je apotheek opvraagt en meeneemt.
Emotionele begeleiding
Mijn moeder wilde over niets praten, maar dat is gelukkig niet voor iedereen zo. Ongeacht of er wordt gepraat of niet, de volgende stappen komt vrijwel iedereen tegen en kun je dus rekening mee houden:
- Emoties de ruimte geven. Of het nu gaat over angst, woede of teleurstelling, je naaste zal vaak niet op dezelfde manier reageren op de verhuizing als jij. Er is geen goed of fout, geef elkaar de ruimte. Maak gesprekken niet te zwaar en ga er niet te lang op door, maar ga ze ook niet uit de weg. Benoem het verdriet of de boosheid, en probeer daarna samen weer even iets luchtigers te bespreken of doen.
- Wennen en kennismaken. Wij hebben mijn moeder geen lange aanloop gegeven naar de verhuizing, omdat haar besef van tijd haar al dusdanig in de steek liet dat zij niet overzag wanneer ‘binnenkort’ was. Bovendien woonde zij alleen dus we konden haar niet 24 uur per dag begeleiden in haar vragen en hebben het daarom niet teveel benadrukt. Mam is pas de dagen voorafgaand aan de verhuizing naar haar nieuwe huis gaan kijken, maar wel elke dag opnieuw zodat het wel bleef hangen.
- Betrekken en openheid. Wij zijn de onderwerpen rondom de verhuizing niet uit de weg gegaan voor mijn moeder. We hebben haar overal bij betrokken, maar hebben haar ook haar gang laten gaan als ze wegliep omdat ze het onderwerp niet wilde bespreken. We hebben geen geheimen gehad, maar haar ook niet onnodig geconfronteerd.
Een persoonlijke vragenlijst
Ik kreeg een persoonlijke vragenlijst van de instelling, om mijn moeder beter te leren kennen. Deze lijst diende ook als doel, haar direct vanaf aankomst goed te kunnen begeleiden. Deze lijst is heel belangrijk geweest voor mijn moeder om zich thuis te voelen. En ook voor mij om de zorg uit handen te kunnen geven. Te meer ook, vanwege mijn moeders afasie – zelf vertellen wat ze graag eet, ging niet meer. Thema’s die op deze lijst aan bod kwamen:
- Wie ben je, welke gewoontes, overtuiging of routines heb je, waar beleef je plezier aan en waar heb je juist een hekel aan?
- Levensgeschiedenis, waar kom je vandaan, wat is de samenstelling van je gezin of kring aan naasten?
- Gevoel van welbehagen en veiligheid, welke routines in huis heb je en hoe ziet je dag eruit, wat maakt dat jij je veilig voelt?
- Participatie, dagbesteding, wat doe je graag, waar heb je hulp bij nodig?
Deze lijst is nog veel langer, met meer vanzelfsprekende vragen over voeding, medicatie, verzorging. Het gaat erom, dat je de kans krijgt om je naaste zo nauwkeurig mogelijk te beschrijven. Opdat eenieder van de begeleiding direct en op basis van vertrouwen voor je naaste klaar kan staan.
Zoals je ziet, het is enorm veel dat er op je af komt wanneer je met een verhuizing te maken krijgt. Veel tijd voor mijn eigen verdriet, heb ik destijds niet gehad. Dat kwam later.